Trước thực trạng trên cho thấy việc bảo đảm ổn định đời sống của người dân sau thu hồi đất và việc giải quyết KNTC kịp thời cho công dân đang là một trong những nhiệm vụ quan trọng hàng đầu của các cấp, chính quyền địa phương trong thời điểm hiện nay. Quán triệt tinh thần đó, thời gian qua, Tỉnh ủy Lào Cai đã thường xuyên quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo cụ thể hóa và ban hành nhiều văn bản lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện tốt công tác giải quyết khiếu nại, tố cáo nói chung, khiếu nại, tố cáo về đất đai nói riêng (sau đây gọi chung là KNTC), điển hình như: Chương trình hành động số 129-CTr/TU ngày 9/8/2013 về thực hiện việc giải quyết khiếu nại, tố cáo và các giải pháp khắc phục tình trạng đơn thư khiếu nại, tố cáo kéo dài vượt cấp; Đề án “Tiếp tục đổi mới và nâng cao chất lượng giải quyết khiếu nại, tố cáo trên địa bàn tỉnh, giai đoạn 2011 – 2015”; Kế hoạch số 105-KH/TU ngày 29/7/2014 của Ban Thường vụ Tỉnh ủy về việc thực hiện Chỉ thị số 35-CT/TW của Bộ Chính trị về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác tiếp công dân và giải quyết khiếu nại, tố cáo...
Hằng năm đều quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo các cơ quan có thẩm quyền tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra trách nhiệm trong công tác tiếp công dân, giải quyết đơn thư KNTC, nhất là những KNTC liên quan đến lĩnh vực đất đai, đồng thời quy định trách nhiệm cụ thể trong công tác giải quyết đơn thư KNTC và thời hạn báo cáo... Các cơ quan đơn vị đã duy trì thường xuyên lịch tiếp công dân, chế độ báo cáo theo đúng quy định.
Mặc dù công tác lãnh đạo, chỉ đạo trong giải quyết KNTC thời gian qua đã được những kết quả nhất định, nhiều đơn thư phức tạp, vượt cấp, kéo dài của công dân đã được giải quyết thỏa đáng, dứt điểm. Tuy nhiên tình trạng KNTC vẫn phát sinh ngày càng nhiều và tiềm ẩn nhiều phức tạp. Nguyên nhân chủ yếu phát sinh đơn thư một phần là do sự tắc trách của một số cán bộ cơ quan nhà nước trong việc tham mưu tổ chức triển khai phương án đền bù chưa chặt chẽ, nhất là công tác kiểm kê, đo đếm tài sản, hoa màu trên đất cho người bị thu hồi đất còn thiếu sót và sai phạm, cá biệt có nơi nhiều cán bộ sai phạm phải xử lý kỷ luật, thậm chí bị buộc thôi việc và đưa đi cải tạo (Sa Pa)... ảnh hưởng không nhỏ đến sự tín nhiệm của Nhân dân; một số chủ đầu tư thường xuyên chậm trễ trong đền bù và khắc phục hậu quả cho công dân, ở một số dự án việc thực hiện thu hồi đất còn chưa đúng trình tự, thủ tục, thiếu công khai, minh bạch; Mặt trận tổ quốc và các đoàn thể chính trị xã hội chưa phát huy hết vai trò trong tham gia các hoạt động liên quan đến công tác giải quyết KNTC như tuyên truyền, vận động, hòa giải, giám sát thực hiện; chất lượng công tác tiếp công dân, giải quyết KNTC ở một số địa phương còn hạn chế, đặc biệt là ở một số xã, phường, thị trấn còn lúng túng trong việc phân loại, xử lý đơn thư và hướng dẫn giải quyết thiếu chính xác, gây nên tình trạng đơn KNTC gửi nhiều cấp, nhiều nơi làm phức tạp tình hình...
Từ những kết quả đã đạt được và tồn tại, hạn chế nêu trên, trong thời gian tới để góp phần làm chuyển biến tốt việc giải quyết KNTC nói chung và giải quyết KNTC về đất đai nói riêng, thiết nghĩ các cơ quan chức năng cần tích cực phối hợp tham mưu Tỉnh ủy lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện tốt công tác giải quyết, trong đó cần tập trung vào một số giải pháp chủ yếu như sau:
Một là, tăng cường triển khai thực hiện hiệu quả công tác tuyên truyền phổ biến, giáo dục pháp luật trong cán bộ và Nhân dân, nhất là các chính sách pháp luật liên quan trực tiếp đến đời sống Nhân dân như Luật khiếu nại 2011, Luật tố cáo 2011, Luật Đất đai 2013 và các nghị định, thông tư hướng dẫn thực hiện ... để cán bộ và Nhân dân hiểu rõ, từ đó tích cực tham gia vào việc xây dựng, bảo vệ và thực hiện pháp luật.
Hai là, cấp ủy các cấp phải quán triệt rõ việc giải quyết KNTC là trách nhiệm của cả hệ thống chính trị, dưới sự lãnh đạo của cấp ủy Đảng. Kịp thời ban hành các chỉ thị, nghị quyết và các văn bản cá biệt trong lãnh đạo, chỉ đạo liên quan đến giải quyết KNTC. Phát huy vai trò, trách nhiệm trong quản lý, điều hành của lãnh đạo cấp uỷ, chính quyền các địa phương và trách nhiệm của người đứng đầu trong chỉ đạo, giải quyết KNTC; có kế hoạch, chương trình cụ thể, đồng thời phải có phân công trách nhiệm một cách rõ ràng để chỉ đạo, giải quyết có hiệu quả KNTC trên địa bàn. Coi hiệu quả giải quyết KNTC là một tiêu chuẩn quan trọng để đánh giá năng lực, hiệu quả công tác của cấp ủy, người đứng đầu cơ quan, đơn vị, nhất là những nơi đang có KNTC phức tạp.
Ba là, chỉ đạo triển khai thực hiện có hiệu quả công tác cải cách hành chính, rà soát loại bỏ các quy trình, thủ tục rườm rà gây phiền hà cho Nhân dân và doanh nghiệp. Từng bước tinh gọn bộ máy các cơ quan chuyên trách tiếp công dân, giải quyết KNTC, lựa chọn, phân công cán bộ có kinh nghiệm am hiểu pháp luật, có uy tín đạo đức, phẩm chất tốt, nhiệt tình, trách nhiệm với công việc; trong thực thi nhiệm vụ phải chính xác, khách quan, trung thực, nhất là nhiệm vụ liên quan đến giải phóng mặt bằng, cấp đất tái định cư...
Bốn là, tăng cường chỉ đạo thực hiện tốt công tác tiếp công dân, giải quyết KNTC, phát huy trách nhiệm của người đứng đầu, không được né tránh, đùn đẩy mà phải trực tiếp đối thoại thẳng thắn, dân chủ. Thủ trưởng các ban, ngành chức năng tăng cường trách nhiệm trong tiếp công dân, xem xét, hướng dẫn, giải quyết và thông báo kết quả giải quyết KNTC cho công dân.
Năm là, phát huy vai trò của Mặt trận tổ quốc và các đoàn thể, các tổ chức chính trị xã hội trong tham gia giải quyết KNTC, coi trọng công tác vận động quần chúng, đặc biệt chú trọng đến việc thực hiện quy chế dân chủ ở cơ sở để có những kết luận chính xác, khách quan, toàn diện, đảm bảo cho quyết định giải quyết KNTC có hiệu lực pháp luật được thực hiện. Phối hợp làm tốt công tác hòa giải ở cơ sở, khuyến khích và tạo điều kiện thuận lợi để mọi tranh chấp trong nhân dân được tự hòa giải trước khi đưa ra chính quyền hoặc tới Tòa án để giải quyết. Thực hiện tốt công tác hòa giải sẽ có tác dụng hạn chế được khiếu nại, tố cáo ngay từ đầu, ngăn chặn kịp thời, không để mẫu thuẫn phát sinh theo chiều hướng phức tạp.
Sáu là, thường xuyên quan tâm công tác đào tạo, bồi dưỡng xây dựng đội ngũ cán bộ tham mưu nói chung và cán bộ làm công tác tiếp công dân, giải quyết KNTC nói riêng, đảm bảo đủ số lượng, giỏi về nghiệp vụ, có phẩm chất đạo đức trong sáng, có tinh thần trách nhiệm, công tâm, khách quan trong thực hiện nhiệm vụ. Đồng thời phải quan tâm thực hiện tốt các chế độ, chính sách đặc thù và tạo điều kiện thuận lợi về cơ sở vật chất, điều kiện làm việc cho đội ngũ cán bộ làm công tác tiếp công dân, tham mưu giải quyết KNTC góp phần thực hiện tốt mọi nhiệm vụ được giao.
Với quyết tâm lãnh đạo thực hiện đồng bộ, quyết liệt và hiệu quả các giải pháp nêu trên, tin tưởng rằng công tác giải quyết KNTC trên địa bàn tỉnh Lào Cai sẽ có nhiều chuyển biến tích cực trong thời gian tới, góp phần quan trọng vào việc giữ vững ổn định chính trị - xã hội, tạo môi trường thuận lợi cho sự phát triển kinh tế - xã hội của địa phương ./.